Początek dzisiejszemu Liceum dała 7-klasowa prywatna szkoła żeńska, utworzona w 1908 r. Mieściła się w budynku przy ul. Modrzejowskiej 22, a kierowała nią, jako przełożona, Józefa Siwikowa. W 1910 r. J. Siwikowa odkupiła szkołę za kwotę kilku tysięcy rubli i przeniosła ją do wynajętego budynku przy ul. Fabrycznej 7 (obecnie Małachowskiego 5). Jednocześnie przemianowała placówkę na 7-klasową szkołę handlową, podległą Ministerstwu Przemysłu i Handlu.
        Na przełomie lat 1917 i 1918 szkoła została uspołeczniona i przekształcona w 8-klasowe Gimnazjum Żeńskie Polskiej Macierzy Szkolnej. Po odzyskaniu niepodległości, w 1919 r. przyjęło ono profil humanistyczny.
        Duże znaczenie dla dalszej działalności szkoły miało jej upaństwowienie z dniem 1 sierpnia 1921r Szkoła przyjęła nazwę Gimnazjum Państwowego im. Emilii Plater, którą w 1934 r. zmieniono na Państwowe Gimnazjum im. E. Plater, a później na Państwowe Gimnazjum i Liceum im. E. Plater.
        Szkoła osiągnęła wysoki poziom nauczania i bardzo dobre efekty wychowawcze. Pracowali tu wykształceni, zaangażowani nauczyciele, swoje kwalifikacje zawodowe podnosiła także dyrektorka, J. Siwikowa. Dbała ona o wszechstronny rozwój uczennic i serdeczną, rodzinną atmosferę, Podejmowała starania o wyposażenie szkoły w niezbędne pomoce naukowe i książki, zabiegała o poprawę warunków lokalowych placówki.
        1 października 1934 r. oddano do użytku nowy budynek przy ul. Parkowej 1, który nadal jest siedzibą Liceum. Powstał w dużej mierze ze środków społecznych. Jednocześnie z dniem 1 sierpnia 1934 r. J.Siwikowa odeszła na emeryturę. Kierownictwo placówki przejęła Janina Strączyńska.
        Przed wybuchem II wojny światowej w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym im. E. Plater uczyło się 300 dziewcząt. Egzamin dojrzałości zdały w 1939 r. 24 uczennice.
        Podczas okupacji hitlerowskiej w budynku szkolnym mieściły się m.in. prezydium policji niemieckiej i straż pożarna. Pozbawiona możliwości legalnego kształcenia młodzież uczęszczała na tajne komplety, które organizowani i prowadzili m.in. nauczyciele Plater Wkrótce po wyzwoleniu Sosnowca Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. E. Plater wznowiło działalność dydaktyczną. Dyrektorka J. Strączyńska włożyła wiele energii i pracy w jego ponowne zorganizowanie i uruchomienie.
        Od roku szkolnego 1956/1957 szkoła stała się placówką koedukacyjną.
        II Liceum Ogólnokształcące im. E. Plater w swej działalności edukacyjnej dużą rolę przywiązuje do wzbogacania wiedzy uczniów we współpracy z róznymi ośrodkami akademickimi. Tradycje szkoły w zakresie poszukiwania nowych metod pracy pedagogiczno-wychowawczej sięgają jeszcze lat 70., kiedy to ówczesny dyrektor szkoły, Adam Kierkowski, zaincicjował powstawanie eksperymentalnych klas biologiczno-chemicznych, których uczniowie niektóre zajęcia odbywali w laboratorium Wydziału Farmaceutycznego Śląskiej Akademii Medycznej, pod kierunkiem pracowników naukowych tej uczelni. Po roku nawiązano również współpracę z Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego. Te eksperymenty ddydaktyczne weszły na stałe do praktyki dydaktycznej, a z czasem objęły one również inne przedmioty nauczane w liceum.
        Nawiązaną wcześniej współpracę z wyższymi uczelniami szkoła kontynuuje i rozwija (wykłady, laboratoria, zajęcia terenowe prowadzone przez nauczycieli akademickich). Zawarta w kwietniu 2008 r. umowa z Uniwersytetem Śląskim zapewniła jej opiekę naukową ze strony tej uczelni w zakresie przedmiotów humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych, ze szczególnym uwzględnieniem klas z angielskim językiem wykładowym Szkoła utrzymuje również kontakty z Uniwersytetem Wrocławskim, Uniwersytetem Jagiellońskim, Wydziałem Farmaceutycznym Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.
        Na początku lat 90. powstały pierwsze klasy autorskie o profilach: klasycznym, biologiczno-chemicznym, a następnie matematyczno-informatycznym i biologiczno-chemicznym z ukierunkowaniem ekologicznym. Stworzyły one uzdolnionej młodzieży lepsze warcki rozwoju i umożliwiły jej pogłębianie własnych zainteresowań. Lekcje przedmiotowe zostały wzbogacone o zajęcia dodatkowe m.in. w instytucjach naukowych i placówkach kultury. Wprowadzono również klasy z rozszerzonym programem nauczania języków obcych oraz oddziały dwujęzyczne z angielskim językiem wykładowymRozwojowi zainteresowań i umiejętności uczniów służy również współpraca Liceum ze szkołami europejskimi, m.in. w Holandii, Grecji, Włoszech, Wielkiej Brytanii. Młodzież uczestniczy w realizacji wielu projektów w ramach programu Socrates, Comenius, Erasmus.
        Zadania pracy z młodzieżą uzdolnioną Liceum realizuje poprzez koła i zespoły zainteresowań z różnych dziedzin wiedzy.
        Wśród licznych imprez organizowanych w Liceum do najbardziej prestiżowych należą coroczne międzyszkolne konkursy: Turniej Jednego Wiersza "O Laur Plateranki" (od 1992 r.) oraz Turniej Językowy dla Uczniów Szkół Średnich (od 1994 r.). Patronat nad nimi sprawuje Urząd Miasta, a w jury zasiadają m.in. pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego. Tradycją szkoły jest również rywalizacja sportowa na poziomie międzyszkolnym, wojewódzkim. Do historii naszego miasta przeszły regaty wioslarskie Plater – Staszic rozgrywane od 1997 roku.
        Ideały wychowawczo-edukacyjne II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Emilii Plater w Sosnowcu (taka jest oficjalna nazwa szkoły) to przede wszystkim obraz absolwenta, człowieka, który realizując się w dorosłym życiu prywatnym i zawodowym – często poza Sosnowcem, chce jednocześnie wracać do miejsc ważnych w osobistej formacji losu: nie zapomina o przeszłości złożonej z miejsc, ludzi i czasu.